Meningokokken zijn bacteriën waarvan je een hersenvliesontsteking of een bloedvergiftiging kunt krijgen. Kinderen krijgen op de leeftijd van 14 maanden (sinds 1 mei 2018) en 14 jaar via het Rijksvaccinatieprogramma een oproep voor vaccinatie tegen Meningokokken ACWY. Er is een inhaalcampagne geweest voor jongeren geboren tussen 2001 en 2005. Heb je deze prik niet ontvangen, maar wil je toch goed beschermd zijn? Dan kun je je bij de GGD laten vaccineren tegen ACWY en ook tegen de B-variant.
Hoe loop ik meningokokken op?
De meningokokkenbacterie is van mens op mens overdraagbaar. Hij zit in de neuskeelholte van gezonde mensen. Zij worden hier niet ziek van. Maar als deze bacterie in de bloedbaan of in het zenuwstelsel komt, kunnen mensen wél ernstig ziek worden.
Je kunt besmet raken door het inademen van kleine druppeltjes of via direct contact, zoals zoenen. De bacteriën kunnen weken tot maanden in de neus- en keelholte blijven zonder ziekte te veroorzaken. Ook wanneer iemand zelf niet ziek is, maar wel de bacterie bij zich draagt, kan hij of zij anderen besmetten. Iedereen kan meningokokkenziekte krijgen.
Hoe bescherm ik mezelf tegen meningokokken?
Vanaf de leeftijd van 6 weken kan iemand worden ingeënt tegen meningokokken ACWY. En vanaf de leeftijd van 2 maanden kan iemand ingeënt worden tegen meningokokken B. Deze laatste vaccinatie zit niet in het Rijksvaccinatieprogramma. De kosten zijn voor eigen rekening.
Overleg met de GGD, je (huis)arts of met een (reizigers)vaccinatiecentrum of het vaccin geschikt is voor jou en/of je kinderen.
Mensen die de meningokok bij zich dragen, kunnen de bacterie overdragen op een ander, ook al zijn zij zelf niet ziek. Daarom is een goede hygiëne bij het hoesten altijd belangrijk (dat wil zeggen: gebruik papieren zakdoekjes en was je handen na het hoesten.
Meningokokkenziekte wordt veroorzaakt door een bacterie: de meningokok. Er zijn verschillende soorten van deze bacterie, die we aangeven met een letter. In Nederland komt de ziekte af en toe voor. Bij besmetting met meningokokken kunnen kinderen of volwassenen in korte tijd (binnen enkele uren) erg ziek worden. Zij kunnen bijvoorbeeld een bloedvergiftiging (sepsis) of hersenvliesontsteking (nekkramp) krijgen.
De klachten beginnen vaak met een verkoudheid, wat hangerigheid en een grieperig gevoel. De ziekte kan zich daarna snel verergeren en hoge koorts geven. Nekstijfheid is een signaal waarbij snel gehandeld moet worden. Bij jonge kinderen kun je dat vaststellen als ze erg huilen bij het verschonen van de luier. Onderhuidse (punt)bloedinkjes (paars/rode puntjes) die je niet kunt wegdrukken kunnen duiden op een bloedvergiftiging. Snel handelen is dan noodzakelijk.
Het meningokokken ACWY-vaccin en B-vaccin wordt in de spier van je bovenarm gespoten. Bij jonge kinderen kan het vaccin ook in de dij worden gespoten. Er zijn verschillende vaccins op de markt:
- Nimenrix®
- beschermt tegen Meningokokken ACWY;
- geschikt voor zuigelingen vanaf de leeftijd van 6 weken, kinderen, adolescenten en volwassenen. Bij kinderen onder de zes maanden bestaat de serie uit twee vaccinaties. Daarna volstaat één revaccinatie.
- Menveo®
- beschermt tegen Meningokokken ACWY;
- geschikt voor kinderen vanaf 2 jaar, adolescenten en volwassenen.
- Bexsero
- beschermt tegen Meningokokken B;
- geschikt voor zuigelingen vanaf de leeftijd van 2 maanden, kinderen, adolescenten en volwassenen. Afhankelijk van de leeftijd bestaat de serie uit twee tot vier vaccinaties (inclusief booster na de primaire serie).
De Nimenrix® vaccinatie tegen meningokokken ACWY geeft een bescherming van ten minste 10 jaar als dit op of na de leeftijd van 11 jaar is toegediend. Op jongere leeftijd is de beschermingsduur waarschijnlijk korter. (Bron LCI) De Menveo® vaccinatie geeft 5 jaar bescherming tegen meningokokken ACWY.
Er is momenteel nog weinig bekend over hoe lang meningokokken B-vaccinatie bescherming biedt tegen meningokokkenziekte. Resultaten uit het Verenigd Koninkrijk laten zien dat de bescherming tegen meningokokkenziekte B ten minste 2 jaar aanhoudt.
Kijk in de tarievenlijst bij de GGD van jouw keuze wat de meningokokkenvaccinatie kost.